بر اساس مستندات تاریخی، روشها و منابع کسب درآمد پیامبر در
مدینه عبارت بودند از:
1. کشاورزی
2. غنایم جنگی
3. هدایای مردمی
در این که حضرت محمد(ص) شغلى داشته اند و با آن زندگى خود را
تأمین مى کردند، تردید نیست. پیامبر خدا همواره همگان را به داشتن شغل و کسب حلال
تشویق مى نمود و این مسئله را با عبارات گوناگون این‌گونه مورد تاکید قرار می
داد: «کُلُوا مِن کَدِّ اَیدیکُم: از دست رنج خود بخورید«.[1]
یا در روایتی دیگر: «اَزْکَى الأعمالِ کَسبُ الْمَرءِ
بِیَدِهِ: پاکیزه ترین کارها، کاری است که شخص با دستِ خود انجام می‌دهد.[2]
ایشان کار کردن را سنت پیامبران[3] و اوصیاى می‌دانست.[4]
1. کشاورزی (شغل اولیه پیامبر خدا پس از هجرت به مدینه(
در روایت آمده است که پیامبر اسلام شخصاً کار مى کرد. ایشان
پس از هجرت به مدینه به کار کشاورزى و باغبانى مشغول شدند. در توضیح بیشتر و بیان
چگونگی آن باید گفت:
پس از آن که حضرت از مکه به مدینه هجرت کردند، مردم مدینه
زمین هایى را اختیار
رسول خدا (ص) قرار دادند و حضرت در آن زمین ها کشاورزى و باغبانى مى کردند. در
این باره روایاتى در دست است که کیفیت و چگونگی کار آن حضرت در مزارع و باغ‌ها را
تشریح می نماید. به عنوان مثال حدیث دوم، چهارم و پنجم از باب 9 جلد 12 وسایل
الشیعه، صفحه 22 و کتاب التجارة، ابواب مقدمات و نیز حدیث 1 و 2، باب 10. در همین
باب 10، در حدیث سوم آمده است: «ما فى الاعمال شىءٌ اَحبُّ الى اللّه من
الزراعة و ما بَعَثَ اللّهُ نبیّاً الاّ زرّاعاً الاّ ادریس فانّه کان خیّاطاً»
چیزى براى خدا محبوبتر از کشاورزى نیست و خداوند جز ادریس که خیاط بود، همه
پیامبران را کشاورز مبعوث ساخته است.[5] این حدیث تصریح به این نکته دارد که همه
پیامبران کشاورزى کرده و از حاصل دسترنج خویش امرار معاش می‌کردند. تذکر این نکته ضروری است: پیامبر با این
که کار مى کردند و درآمد به دست مى آوردند، خودشان از این درآمدها بسیار کم
استفاده کرده و غالب آن را در راه خدا مصرف مى نمود.
